Equality, Illinois (1994)
Ontsnapte slaven hoopten in de negentiende eeuw veilig te zijn als ze de rivier Ohio achter zich hadden gelaten. Komend uit Kentucky waren ze dan in Illinois waar slavernij verboden was. Maar zelfs daar liepen ze gevaar. Even buiten de plaats Equality staat het Old Slave House. De geschiedenis van die plek was in 2007 het onderwerp van een conceptalbum. Salt Sex Slaves van Stace England & The Salt Kings vertelt in dertien liedjes (ruim een uur muziek) het bizarre verhaal van het Crenshaw House. 

De uit de staat Illinois afkomstige singer-songwriter is een specialist in dit soort werk. De historie is een onuitputtelijke bron voor hem. Naast Salt Sex Slaves verschenen er nog meer geschiedkundige conceptplaten. Greetings From Cairo, Illinois gaat over de burgeroorlog, lynchpartijen, bluesmuziek, burgerrechten en het verval van een stad. The Amazing Oscar Micheaux heeft het levensverhaal van filmmaker Micheaux als onderwerp. America, Illinois gaat over het leven in het nietige dorpje America na 9/11. Van England verschenen met diverse bands nog meer platen. Het meest recent is Over the River: Stephen Foster Reimagined dat in 2024 werd uitgebracht met de gelegenheidsformatie Foster’s Satchel.

Maar laten we even in Equality blijven. In het voorwoord van het cd-boekje legt England uit hoe het zat in het Old Slave House. En hoe het kon dat er toch slaven werden gehouden in het vrije Illinois. De wetgeving in de Amerikaanse staat maakte het mogelijk om wel slaven te huren voor het werk in de zoutmijnen. Zo kon het gebeuren dat John Crenshaw, eigenaar van zulke zoutmijnen, 800 slaven uit Kentucky en andere zuidelijke staten liet aanrukken. Maar dat was niet alles. In het huis op Hickory Hill dat hij tussen 1838 en 1842 liet bouwen met het geld dat hij verdiende met het winnen van zout, werden op zolder kleine vertrekken gemaakt die werden gebruikt als cellen. Daar werden slaven opgesloten nadat ze waren ontsnapt uit de slavenstaten. Crenshaw huurde niet alleen slaven die moesten werken in zijn mijnen, hij handelde ook in ze. Slaven die het was gelukt om de Ohio over te steken verkocht hij aan de zuidelijke staten.

Wrang is het dan ook wel dat Abraham Lincoln voordat hij president werd een keer te gast was bij Crenshaw. Hij overnachtte zelfs in het huis. Toen hij het hoogste ambt bekleedde schafte hij de slavernij af. 

‘We’s making salt before first light / They’s sleeping off another hard night / They whip the lash, we bite the tongue / And keep on gnawing till / The work get done / Either these folks ain’t playing straight / Or somebody made a mistake / There’s inequality in Equality / If they don’t start treating us the same / This here town’s gonna have to change its name’, zingt England op Inequality In Equality. Hij is even in de huid van een van de slaven gekropen.

Jason Ringenberg is een van de gastmusici op Salt Sex Slaves. Hij zingt Freedom’s Star, een lied dat deel uitmaakt van The Anti-Slavery Harp; A Collection Of Songs For Anti-Slavery Meetings, een verzameling die in 1848 bijeen is gebracht door de voortvluchtige slaaf William W. Brown. Het is het enige nummer op de plaat dat niet is geschreven door England.

Tijdens mijn fietstocht van Virginia naar Californië in 1994 was ik even in het Old Slave House. Op de bovenste verdieping bekeek ik de cellen. Een bezoek werd door de beheerders voorgesteld als een spannende ervaring. Er waren krantenknipsels te zien waarin de gasten die er hadden overnacht over hun belevenissen vertelden. Het zou er spoken. Tja, een reputatie als spookhuis is altijd nog beter dan bekendheid als slavenhuis… In 1996 werden de deuren er gesloten. In 2000 werd het huis verkocht aan de staat Illinois. Sindsdien is het niet meer te bezichtigen. Het zou een museum worden, maar de kosten van een renovatie zijn te hoog. Of wil de staat Illinois niet teveel aandacht meer vestigen op deze duistere periode? 

In het voorwoord van Salt Sex Slaves zet England enkele zaken nog wel even in een verrassend perspectief. Dat we nu de slavernij afkeuren lijkt zo logisch, maar hebben we ook een les getrokken uit het verleden? Hoe kijken we over honderd jaar naar de olie-industrie in Nigeria? Is wat daar gebeurt opdat we in onze auto’s kunnen blijven rijden ook niet een misdaad?